Me Ani Sangama

२० मे २०१० हा माझ्या आयुष्यातला एक वेगळाच दिवस म्हणुन मी आयुष्यभर लक्षात ठेवेन. ह्या दिवशी मी सध्या अनेक संगणक तांत्रींकी व इतर उच्चशिक्षीत नवस्नातकांचे स्वप्ननगर आहे त्या ठिकाणी एका लैंगिक अल्पसंख्यांक व्यक्तिंसाठी कार्य करणार्या एका सामाजकार्य संस्थेत पोहोचलो.
हि संस्था संपुर्ण कर्नाटक राज्यात कार्य करते ह्यांच्ये कार्यक्षेत्र, लैंगिक अल्पसंख्यांक(हिजडा, कोथी, गे, लेसाबियन, जोगप्पा,लैंगिकसेवा देणारे इ.) साठी कार्य करणारी ही भारतातील दुसर्या क्रमांकाची संस्था म्हणता येईल. प्रथम क्रमांक नाज फ़ोंन्डेशनचा लागतो. लिंग आणि लिंगभाव ह्यांच्याशी सामाजिक घटीतांच्या माध्यमातुन आणि विशिष्ट मानस-सामाजिक घटितांच्या परिपाक म्हणुन निर्माण झालेले अनेक ’विचलीत’ ह्या ठिकाणी मला पहावयास मिळाले. अनेक अश्या विचलितांच्या आयुष्यात डोकावता आले. पहिल्या आठवड्यातच मी त्यांच्यात मिसळुन गेलो.
जेव्हा मी अश्या सर्व विचलितांना एकत्र एका उदासिन/अहस्तक्षेपी दर्शकाच्या भुमिकेतुन पाहाताना मला स्त्री अभ्यास केंद्रातील अनेक लेखीकांची/विचारकांची अनेक वचने आठवु लागली. लिंगभावच नव्हे तर लिंग हे कसे रचित आहे ह्याचा उत्तम पुरावा येथे अनेक परालिंगी/परालिंगभावधारी (स्त्री->पुरुष/पुरुष->स्त्री) व अनेक विविध प्रकारच्या लैंगिकता आणि त्यांची अनेक
अर्थातच हि संस्था लैंगिंक अल्पसंख्यांकांसाठी कार्य करते त्यामुळे ह्या संस्थेच्या सदस्यांमध्ये ह्याच सर्व लोकांची संख्या लक्षणीय आहे.ह्या संस्थेच्या मुख्य कार्यालयात मला एक महिना वावरत असल्यामूळे मला अनेक नविन बाबीं कळणार होत्या ह्याची नांदी पहिल्याच दिवशी मला दिसली होती.

मी संस्थेच्या आवरात प्रवेश करताच मला प्रथमच भेटली ती ’चांदणी’(पुरुष-->स्त्री), हि आपल्या वयाच्या २१-२२ व्या वर्षी पार्थिव संस्काराने स्त्री बनलेली आहे. त्या आधी तो म्हणुन जगलेली चांदणी माझ्याशी तिच्या आयुश्यात तिने सहन केलेल्या अनेक बाबींबद्दल बोलली. चांदणी म्हणजे दाक्षिणात्य ’सावळा’ रंग ५’७”उंची असलेली एक धिप्पाड स्त्री अगदी घनदाट, काळेभोर केस. दणदणीत आवाज, अश्या प्रथमदर्शनी जरा विचित्र/भयंकर वाटणारे प्रकरण. पण माणुस म्हणुन चांगली असणारी चांदणी संगमामध्ये ७ वर्षापेक्षा जास्त काम करते.

दुसरा भेटलेला म्हणजे वास्तविक आधी(प्लेनेट रोमीयोवर) भेटलेलेला रेमंड का जाणे का पण मला ह्याचे अस्तित्व येथे खटकत आहे. हा नुकताच येथे आलेला. काही दिवसांपुर्वि(३महिने) ह्या संस्थेमध्ये रेमंडला विशिष्ट पद नाही परंतु त्याला येथे अनेक अधिकार आहेत. अनेक महत्वाच्या पदांचे अधिकार तो सतत वापरत असतो. आणि अश्या हरहुन्नरी माणासांची येथे आवश्यकता आहे. हा एक सर्व सामान्य दिसणारा परंतु समलिंगी संबंधांची आवड असणारा एक ३० वर्षाचा तरुण. सर्व गोंधळात ह्याने मला खुप मदत केली मी ह्याच्या बरोबरच राहात आहे.

अक्काईअम्मा हि एक महत्वाच्या माहिती कक्षासाठी कार्य करणारी आणखी वेगळी व्यक्ति, हि पुरुष->स्त्री आहे. माहिती विभागात काम करताना अनेक इतरही बाबींवर तिला काम करावयाचे असते. बहुतांश स्त्रैणवृत्ती असणारी हि स्त्री काही अंशी अधिकारी कार्यात आपला मुळ पुरुषी स्वभाव दर्शवितेच. माहिती पुरवठा करताना अनेक नविन व्यक्तिंशी ओळख करुन घेणे व संगमाची ऒळख करुन देणे हे हिचे काम आहे.

नंतर नंदीश, आणि कुमार हे दोघे कोथी व्यक्तिमत्वे परिधान केलेले दोन पुरुष आहेत. काही काळापुरुते त्यांना स्त्रीवेष धारण करणे आवडते आणि तो काही समाजाच्या कार्यक्रमात करतातही. अश्या ह्या दोन व्यक्तिमत्वांबाबत काय सांगावे. ह्यांनबरोबर पुढे दोन दिवस मैसुर जवळच्या एका गावी जाण्याचा प्रसंगही आला. तेव्हा त्या दोघांच्या संपुर्ण व्यक्तिमत्वात असलेला ’तो’ प्रकार मला पहायला मिळाला.

सोनू, ख्रिस्ती, कानन, हे तिघे म्हणजे पुर्वायुष्यातल्या मुली आणि सद्यलिंग पुरुष. हा प्रकार मी आयुष्यात पहिल्यांदाच पाहिला स्त्री समलिंगी माझ्या पाहाण्यात आहेत. एक दोन मैत्रीणीही पण हा प्रकार नविनच होता स्त्री-परालिंगी व्यक्तिमत्व. तेही पार्थिव संस्कार केलेले. ही बाब जरा जास्तच वाटत होती पण जेव्हा मी ह्या तिघींबरोबर खुप चर्चा केली तेव्हा बर्याच लक्षात आल्या. स्त्रीत्वाच्या आणि पुरुषत्वाच्या मर्यादा आणि ज्या प्रस्थापित रचना आपण ’सामान्य’ माणसे जगतो त्या सर्व रचना मर्यादा येथे तुटताना दिसत होत्या. स्त्रीया अनेक ’पुरुषी’ वाटणारे संकेत दर्शवित होत्या आणि पुरुष स्त्रैण संकेत. मुळ रचनेत असणारे लिंगभावाचे सगळे उपचार पलटताना दिसले.
अशी आणि अनेक नविन व्यक्तिमत्वे मला येथे पहिल्याच दिवशी सकाळीच पहायला मिळाली त्यातिल फ़क्त काहींचेच वर्णन मी येथे देत आहे.

असा हा पहिला दिवस संपला. . .